پرسش وپاسخ

سئوال ازاهل سنت وپاسخ شیعه به اهل سنت

پرسش وپاسخ

سئوال ازاهل سنت وپاسخ شیعه به اهل سنت

آیا در قبر و قیامت از ولایت علی و ائمه علیهم السلام سؤال می‌شود؟

آیا در قبر و قیامت از ولایت علی و ائمه علیهم السلام سؤال می‌شود؟

  ادامه مطلب ...

اوصاف و اقسام مردم - چهل حدیث


اوصاف و اقسام مردم - چهل حدیث

1. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَلنّاسُ رَجُلانِ: عالِمٌ وَ مُتَعَلِّمٌ وَ لا خَیْرَ فیما سِواهُما.«نهج الفصاحه، ح 3145»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : مردم، دو گروهند: دانشمند و دانش اندوز و در غیر این دو، خیری نیست.

2. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِخْتَبِرُوا النّاسَ بِاَخْدانِهِمْ فَاِنَّ الرَّجُلَ یُخادِنُ مَنْ یُعْجِبُهُ.«نهج الفصاحه، ح 106»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : مردم را از دوستانشان بشناسید، زیرا انسان با کسی رفاقت می کند که او را می پسندد.

3. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَلنّاسُ یَعْمَلونَ بِالْخَیْرِ وَ اِنَّما یُعْطَونَ اُجورَهُمْ عَلی قَدْرِ عُقولِهِمْ.«کنزالعمال، ح 7052»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : مردم، کارهای خیر می کنند، ولی پاداش آنان تنها به اندازه عقلشان عطا می شود.

4. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَلنّاسُ مَعادِنُ وَ الْعِرْقُ دَسّاسٌ وَ اَدَبُ السُّوءِ کَعِرْقِ السُّوءِ.«نهج الفصاحه، ح 3146»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : مردم، همانند معدن ها مختلف اند و اصل و نسب در انسان بسیار مؤثر است و تربیت بد، همانند اصل و نسبِ بد است.

5. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِنَّ ابْنَ آدَمَ لَحَریصٌ عَلی ما مُنِعَ.

«کنزالعمال، ح 44095»پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : آدمی زاده به آنچه که از آن منع می شود، حریص است.

6. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِنَّ مِنَ النّاسِ ناسا مَفاتیحُ لِلْخَیْرِ مَغالیقُ لِلشَّرِّ وَ اِنَّ مِنَ النّاسِ ناسا مَفاتیحُ لِلشَّرِّ مَغالیقُ لِلْخَیْرِ فَطوبی لِمَنْ جَعَلَ اللّه مَفاتیحَ الْخَیْرِ عَلی یَدَیْهِ وَ وَیْلٌ لِمَنْ جَعَلَ اللّه مَفاتیحَ الشَّرِ عَلی یَدَیْهِ.«نهج الفصاحه، ح 920»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : برخی از مردم کلید خیر و قفل شرند و برخی کلید شر و قفل خیرند، پس خوشا به سعادت کسی که خداوند کلیدهای خیر را در دست او قرار داده و بدا به حال کسی که خداوند کلیدهای شر را به دست او سپرده است.

7. قال الامام الصادق (علیه السلام) : اَلنّاسُ مَأْمورونَ وَ مَنْهیّونَ وَ مَنْ کانَ لَهُ عُذْرٌ، عَذَرَهُ اللّه .«محاسن، ج 1، ص 245، ح 242»

امام صادق (علیه السلام) : مردم به اموری امر و نهی شده اند، ولی هر کس (در انجام دادن آنها) عذری داشته باشد، خداوند عذرش را می پذیرد.

8. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ فِی الدُّنْیا عامِلانِ: عامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیا لِلدُّنْیا، قَدْ شَغَلَتْهُ دُنْیاهُ عَنْ آخِرَتِهِ، یَخْشی عَلی مَنْ یَخْلُفُهُ الْفَقْرَ وَ یَأْمَنُهُ عَلی نَفْسِهِ فَیُفْنی عُمُرَهُ فی مَنْفَعَةِ غَیْرِهِ وَ عامِلٌ عَمِلَ فِی الدُّنْیا لِما بَعْدَها، فَجاءَهُ الَّذی لَهُ مِنَ الدُّنْیا بِغَیْرِ عَمَلٍ، فَاَحْرَزَ الْحَظَّیْنِ مَعا وَ مَلَکَ الدّارَیْنِ جَمیعا، فَاَصْبَحَ وَجیها عِنْدَ اللّه ، لا یَسْاَلُ اللّه حاجَةً فَیَمْنَعُهُ.«نهج البلاغه، قصار 269»

امام علی (علیه السلام) : مردم در دنیا دو گونه کار می کنند: یکی تنها برای دنیا کار می کند، تا جایی که کار دنیا او را از آخرت باز می دارد. او با این که خودش بی نیاز است، نگران فقر بازماندگان خود است و عمرش را در راه سودرسانی به دیگران فنا می کند. دیگری در دنیا برای آخرت کار می کند و روزی دنیایی بدون تلاش برایش می رسد و از بهره دنیوی و اخروی با هم برخوردار شده، هر دو دنیا را با هم دارد. در نتیجه در پیشگاه خداوند آبرومند است و هر حاجتی از خدا بخواهد، بر می آورد.

9. قال الامام الصادق (علیه السلام) : إِنَّ رِضَا النّاسِ لایُمْلَکُ وَ اَلْسِنَتَهُمْ لا تُضْبَطُ وَ کَیْفَ تَسْلَمونَ مِمّا لَمْ یَسْلَمْ مِنْهُ اَنبیاءُ اللّه وَ رُسُلُهُ وَ حُجَجُ اللّه علیهم السلام ... .«بحارالأنوار، ج 70، ص 2، ح 4»

امام صادق (علیه السلام) : همانا خشنودی مردم را نتوان به دست آورد و جلو زبان هایشان را نتوان گرفت، چگونه در امان مانید از چیزی (زبان مردم) که پیامبران و فرستادگان و حجت های خدا علیهم السلام از آن در امان نماندند...؟

10. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اَبْغونی الضُّعَفاءَ فَاِنَّما تُرْزَقونَ وَ تُنْصَرونَ بِضُعَفائِکُمْ.«نهج الفصاحه، ح 20»

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله : ناتوانان را برای من بیابید؛ زیرا شما به برکت ناتوانان خود روزی داده و یاری می شوید.

11. قال الامام الصادق (علیه السلام) : اَلنّاسُ سَواءٌ کَاَسْنانِ الْمُشْطِ وَ الْمَرْءُ کَثیرٌ بِاَخیهِ.«تحف العقول، ص 368»

امام صادق (علیه السلام) : مردم، همانند دندانه های شانه با هم برابرند و انسان با برادرش پر تعداد (و پر توان) می گردد.

12. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اِخْوانٌ فَمَنْ کانَتْ اُخُوَّتُهُ فی غَیْرِ ذاتِ اللّه فَهِی عَداوَةٌ.«بحارالأنوار، ج 74، ص 165، ح 29»

امام علی (علیه السلام) : مردم برادرند، اما آن که برادری اش برای خدا نباشد، برادری وی، دشمنی است.

13. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اَبْناءُ الدُّنْیا وَ لا یُلامُ الرَّجُلُ عَلی حُبِّ اُمِّهِ.«نهج البلاغه، حکمت 303»

امام علی (علیه السلام) : مردم، فرزندان دنیایند و کسی برای دوست داشتن مادرش سرزنش نمی شود.

14. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ کَالشَّجَرِ شَرابُهُ واحِدٌ وَ ثَمَرُهُ مُخْتَلِفٌ.«غررالحکم، ح 2097»

امام علی (علیه السلام) : مردم، همانند درختانند که آبشان یکی و میوه هایشان گوناگون است.

15. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اَعْداءُ ماجَهِلوُا.«نهج البلاغه، حکمت 172»

امام علی (علیه السلام) : مردم با آنچه آشنا نیستند دشمنی می ورزند.

16. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ مَنْقوصونَ مَدْخولونَ اِلاّ مَنْ عَصَمَ اللّه .«نهج البلاغه، حکمت 343»

امام علی (علیه السلام) : مردم، دارای عیب و نقص اند، مگر کسی که خداوند او را حفظ کند.

17. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ مِنْ خَوْفِ الذُّلِّ مُتَعَجِّلُوا الذُّلِّ.«غررالحکم، ح 2172»

امام علی (علیه السلام) : مردم از ترس ذلّت، به سوی ذلّت شتابانند.

18. قال الامام علی (علیه السلام) : لا یَزالُ النّاسُ بِخَیْرٍ ما تَفاوَتُوا فَاِذَا اسْتَوَوا هَلَکوا.«امالی شیخ صدوق، ص 531، ح 718»

امام علی (علیه السلام) : مردم تا زمانی که متفاوتند در خیرند، و هرگاه یکسان گردند هلاک می شوند.

19. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ کُلُّهُمْ اَحْرارٌ وَلکِنَّ اللّه خَوَّلَ بَعْضَکُمْ بَعْضا.«الکافی، ج 8، ص 69، ح 26»

امام علی (علیه السلام) : مردم همگی آزادند، ولی خداوند بعضی را سرپرست بعضی دیگر قرار داده است.

20. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ بِاُمَرائِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ.«تحف العقول، ص208»

امام علی (علیه السلام) : مردم، به دولتمردان خود شبیه ترند تا به پدرانشان.

21. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اِلی اَشْکالِهِمْ اَمْیَلُ.«بحارالأنوار، ج 78، ص 92، ح 100»

امام علی (علیه السلام) : مردم، به همانند خود بیشتر تمایل دارند.

22. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ نیامٌ فَاِذا ماتُوا انْتَبَهوا.«بحارالأنوار، ج 4، ص 43، ح 18»

امام علی (علیه السلام) : مردم در خوابند، چون بمیرند بیدار می شوند.

23. قال الامام الباقر (علیه السلام) : اَلنّاسُ رَجُلانِ: مَسْتَریحٌ بِالْمَوْتِ وَ مُسْتَراحٌ بِهِ مِنْهُ .«معانی الأخبار، ص 290»

امام باقر (علیه السلام) : مردم بر دو دسته اند: آن که با مرگ آسوده شود و آن که با مرگش دیگران آسوده شوند.

24. قال الامام الصادق (علیه السلام) : اَلنّاسُ اِذا صَلَحُوا، کَفُّوا عَنْ تَتَبُّعِ عُیوبِهِمْ.«من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 401، ح 5862»

امام صادق (علیه السلام) : مردم، هنگامی که درستکار شوند، از عیب جویی یکدیگر دست می کِشند.

25. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اَبْناءُ ما یُحْسِنونَ.«الکافی، ج 1، ص 51، ح 14»

امام علی (علیه السلام) : مردم فرزند نیکی های خویش اند (بنگرید عملشان چیست نه پدرشان کیست).

26. قال الامام الصادق (علیه السلام) : اَلنّاسُ رَجُلانِ: مُبْتَلی وَ مُعافی، فَارْحَمُوا الْمُبْتَلی وَ احْمَدُوا اللّه عَلَی الْعافیَةِ.«تحف العقول، ص 305»

امام صادق (علیه السلام) : مردم دو دسته اند: گرفتار و سلامت؛ پس به گرفتاران ترحم نمایید و خدا را بر سلامتی سپاس گویید.

27. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ اثْنانِ، بَرٌّ تَقِی وَ آخَرُ شَقِی.«بحارالأنوار، ج 78، ص 23، ح 86»

امام علی (علیه السلام) : مردم دو دسته اند: نیکوکارِ پرهیزکار و سنگ دل بدبخت.

28. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ بِزَمانِهِمْ اَشْبَهُ مِنْهُمْ بِآبائِهِمْ.«خصائص الائمه، ص 115»

امام علی (علیه السلام) : مردم به زمان خود شبیه ترند تا به پدران خود.

29. قال الامام الباقر (علیه السلام) : اَلنّاسُ رَجُلانِ: مُؤْمِنٌ وَ جاهِلٌ، فَلا تُؤْذِی الْمُؤْمِنَ وَ لا تَجْهَلُ الْجاهِلَ فَتَکونَ مِثْلَهُ.«خصال، ص 49»

امام باقر (علیه السلام) : مردم دو گروه اند: مؤمن و جاهل، مؤمن را آزار ندهید و با جاهل، رفتار جاهلانه نکنید؛ زیرا همانند او خواهید بود.

30. قال الامام علی (علیه السلام) : اِذَا اسْتَولَی الصَّلاحُ عَلَی الزَّمانِ وَ اَهْلِهِ ثُمَّ أساءَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ لَمْ تَظْهَرْ مِنْهُ حَوبَةٌ فَقَدْ ظَلَمَ، وَ اِذَا اسْتَوْلَی الفَسادُ عَلَی الزَّمانِ وَ اَهْلِهِ فَاَحْسَنَ رَجُلٌ الظَّنَّ بِرَجُلٍ فَقَدْ غَرَّرَ.«نهج البلاغه، حکمت 114»

امام علی (علیه السلام) : هرگاه درستکاری بر روزگار و مردمش حاکم شود و در چنین زمانی کسی به دیگری بی آن که گناهی از او آشکار شود، گمان بد ببرد، ظلم کرده است و هرگاه فساد بر روزگار و مردم آن حاکم شود و کسی به دیگری خوشبین باشد، خود را فریب داده است.

31. قال الامام علی (علیه السلام) : ... فَاِنَّهُمْ صِنْفانِ: اِمّا اَخٌ لَکَ فِی الدِّینِ وَ اِمّا نَظیرٌ لَکَ فِی الْخَلْقِ یَفْرُطُ مِنْهُمُ الزَّلَلُ وَ تَعْرِضُ لَهُمُ الْعِلَلُ وَ یُؤْتی عَلی اَیْدیِهمْ فِی الْعَمْدِ وَ الْخَطَأِ فَاَعْطِهِمْ مِنْ عَفْوِکَ وَ صَفْحِکَ مِثْلَ الَّذی تُحِبُّ اَنْ یُعْطیَکَ اللّه مِنْ عَفْوِهِ وَ صَفْحِهِ... .«نهج البلاغه، نامه 53»

امام علی (علیه السلام) : ... مردم دو گروهند: یا هم دین تو هستند، یا هم نوع تو، که از همه آنها خطاهایی سر می زند، و به آنان حالات گوناگون رو می آورد، و به عمد یا خطا دچار لغزش هایی می گردند، پس از گذشت و بخشش خویش بهره شان ده، همانگونه که دوست داری تا خدا نیز از گذشت و بخشش خود، تو را بهره دهد....

32. قال الامام الحسین (علیه السلام) : اِنَّ النّاسَ عَبیدُ الدُّنْیا وَ الدِّینُ لَعْقٌ عَلی اَلْسِنَتِهِمْ یَحوطونَهُ ما دَرَّتْ مَعائِشُهُمْ فَاِذا مُحِّصوا بِالْبَلاءِ قَلَّ الدَّیّانونَ.«تحف العقول، ص 245»

امام حسین (علیه السلام) : به راستی که مردم بنده دنیا هستند و دین لقلقه زبان آنهاست، تا جایی که دین وسیله زندگی آنهاست، دین دارند و چون در معرض امتحان قرار گیرند، دینداران کم می شوند.

33. قال الامام علی (علیه السلام) : عَجِبْتُ مِمَّنْ یَشْتَری المَمالیکَ بِمالِهِ کَیْفَ لا یَشْتَری الاَْحْرارَ بِمَعروفِهِ فَیَملِکَهُمْ؟!.«تحف العقول، ص 204»

امام علی (علیه السلام) : در شگفتم از کسی که بنده ها را با مال خود می خرد، چرا با نیکی و احسان خویش، آزادها را نمی خرد تا مالک آنان شود؟!

34. قال الامام الصادق (علیه السلام) : اِنَّ النّاسَ یَعْبُدونَ اللّه عَزَّوَجَلَّ عَلی ثَلاثَةِ اَوْجُهٍ: فَطَبَقَةٌ یَعْبُدونَهُ رَغْبَةً فی ثَوابِهِ فَتِلْکَ عِبادَةُ الحُرَصاءِ وَ هُوَ الطَّمَعُ وَ آخَرونَ یَعْبُدونَهُ فَرَقا مِنَ النّارِ فَتِلْکَ عِبادَةُ الْعَبیدِ وَ هِی الرَّهْبَةُ وَ لکِنّی اَعْبُدُهُ حُبّا لَهُ عَزَّوَجَلَّ فَتِلْکَ عِبادَةُ الکِرامِ وَ هُوَ الاَْمْنُ... .«خصال، ص 188، ح 259»

امام صادق (علیه السلام) : عبادت کنندگان خداوند سه گروهند: گروهی او را برای پاداش عبادت می کنند، که طمعکارانه است و اینان حریصند. گروهی او را از ترس جهنم عبادت می کنند که این عبادت بردگان و از روی ترس است. ولی من خداوند را از روی محبت عبادت می کنم که چنین عبادتی مایه امنیت و آرامش و عبادت کریمان است.

35. قال الامام الکاظم (علیه السلام) : اِنَّ لِلّهِ عِبادا فِی الاَْرضِ یَسْعَوْنَ فی حَوائِجِ النّاسِ هُمُ الآْمِنونَ یَوْمَ القیامَةِ.«الکافی، ج 2، ص197، ح 2»

امام کاظم (علیه السلام) : خدا را در زمین بندگانی است که برای رفع نیازهای مردم می کوشند. اینان در روز قیامت در امان هستند.

36. قال الامام الکاظم (علیه السلام) : اَلنّاسُ عَلی اَرْبَعَةِ اَصْنافٍ: جاهِلٌ مُتَرَدّی مُعانِقٌ لِهَواهُ وَ عابِدٌ مُتَقَوّی کُلَّما اَزْدادَ عِبادَةً اَزْدادَ کِبْرا وَ عالِمٌ یُریدُ اَنْ یوطَاَ عُقْباهُ وَ یُحِبُّ مَحْمِدَةَ النّاسِ وَ عارِفٌ عَلی طَریقِ الحَقِّ یُحِبُّ القیامَ بِهِ فَهُوَ عاجِزٌ اَوْ مَغْلوبٌ فَهذا اَمْثَلُ اَهْلِ زَمانِکَ وَ اَرْجَحُهُمْ عَقْلاً.«خصال، ص 262»

امام کاظم (علیه السلام) : مردم چهار گروهند: جاهلی که غرق در هوا و هوس و در معرض هلاکت است، عابدی که تظاهر به تقوا می کند و هر چه بیشتر عبادت می نماید، تکبرش بیشتر می شود، عالمی که می خواهد پشت سرش حرکت کنند و دوست دارد از او تعریف نمایند، و حق شناسِ حق پویی که دوست دارد حق را به پادارد، اما یا ناتوان است و یا زیر سلطه. چنین فردی بهترین نمونه روزگار و عاقل ترین مردم دوران است.

37. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلنّاسُ ثَلاثَةٌ: فَعالِمٌ رَبّانی وَ مُتَعَلِّمٌ عَلی سَبیلِ نَجاةٍ وَ هَمَجٌ رَعاعٌ اَتْباعُ کُلِّ ناعِقٍ یَمیلونَ مَعَ کُلِّ ریحٍ لَمْ یَسْتَضیئوا بِنورِ الْعِلْمِ وَ لَمْ یَلْجَؤُوا اِلی رُکْنٍ وَثیقٍ.«نهج البلاغه، قصار 147»

امام علی (علیه السلام) : مردم سه گروهند: دانشمند خداشناس، دانش جوی در راه رستگاری و فرومایگانی بی اراده و سرگردان که هر دعوتی را اجابت می کنند و به هر طرف که باد بیاید به همان طرف می روند، از نور دانش روشنایی نمی گیرند و به پایگاه محکمی پناه نمی برند.

38. قال الامام الحسن (علیه السلام) : اَلنّاسُ اَرْبَعَةٌ فَمِنْهُمْ مَنْ لَهُ خُلقٌ وَ لا خَلاقَ لَهُ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ خَلاقٌ وَ لا خُلقَ لَهُ، قَدْ ذَهَبَ الرّابِعُ وَ هُوَ الَّذی لا خَلاقَ وَ لا خُلقَ لَهُ وَ ذلِکَ شَرُّ النّاسِ وَ مِنْهُمْ مَنْ لَهُ خُلقٌ وَ خَلاقٌ فَذلِکَ خَیْرُ النّاسِ.«بحارالأنوار، ج 70، ص 10، ح 8»

امام حسن مجتبی (علیه السلام) : مردم چهار دسته اند: دسته ای از آنها اخلاق دارند، امّا بهره ای (از دنیا) ندارند. دسته ای بهره مندند، اما اخلاق ندارند. دسته ای نه بهره ای (از دنیا) و نه اخلاق دارند که اینها بدترین مردم اند. و دسته ای که هم اخلاق دارند و هم (از دنیا) بهره مندند که اینان، بهترین مردم اند.

39. قال الامام الرضا (علیه السلام) : عَجِبْتُ لِمَنْ یَشْتَرِی الْعَبیدَ بِمالِهِ فَیُعْتِقُهُم کَیْفَ لا یَشْتَرِی الاَحْرارَ بِحُسْنِ خُلقِهِ.«فقه الرضا، ص 354»

امام رضا (علیه السلام) : در شگفتم از کسی که بندگان را با ثروت خویش می خرد تا رهایشان کند، چگونه با خوش اخلاقی خویش آزادگان را نمی خرد.

40. قال الامام الهادی (علیه السلام) : اَلنّاسُ فِی الدُّنْیا بِالاَْمْوالِ وَ فِی الآْخِرَةِ بِالاَْعْمالِ.«بحارالأنوار، ج 78، ص 368، ح 3»

امام هادی (علیه السلام) : اعتبار مردم در دنیا به مال است و در آخرت به عمل.

http://www.al-shia.org/html/far/2ahl/ahadis/04.htm

چهل حدیث درباره ایمان


چهل حدیث درباره ایمان

1. قال الامام علی (علیه السّلام) : الایمانُ معرفَةٌ بالقَلبِ و اقرارٌ باللِسانِ و عَمَلٌ بالأرکانِ.«نهج البلاغه، حکمت 218»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: ایمان عبارت است از شناخت ومعرفت قلبی، اقرار با زبان و عمل با اعضاء و جوارح.

2. قال الامام علی (علیه السّلام) : أصلُ الایمانِ حُسنُ التّسلیم لأمر اللهِ.

«تصنیف غررالحکم، ص 87، ح 1444»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: اصل و اساس ایمان، به نیکوئی تسلیم امر خدا شدن است.

3. قال الامام علی (علیه السّلام) : لا شَرَف اَعلی من الایمان.«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1465»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: هیچ شرافتی بالاتر از ایمان نیست.

4. قال الامام علی (علیه السّلام) : أقربُ النّاس مِنَ اللهِ سبحانَهُ أحْسَنُهم ایماناً.«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1458»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: نزدیک ترین مردم به خداوند سبحان، کسانی هستند که ایمانِ نیکوتری دارند.

5. قال الامام علی (علیه السّلام) : «لا نَجاةَ لِمَن لا ایمانَ له.«تصنیف غرر الحکم، ص87، ح 1466»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که ایمان ندارد نجات نخواهد یافت.

6. سُئِلَ عن رسولِ الله صلّی الله علیه و آله فَما علامَةُ الایمانِ؟ فقالَ رسول الله صلّی الله علیه و آله : أمّا علامَةُ الایمانِ فأربَعةٌ: الاِقرارُ بِتَوحیدِ الله و الایمانُ بِهِ و الایمانُ بکُتُبهِ و الایمانُ بِرُسُلِهِ.«تحف العقول، ص 19»

از رسول خدا صلّی الله علیه و آله سؤال شد: نشانه ایمان چیست؟ حضرت صلّی الله علیه و آله فرمود: نشانه ایمان چهار چیز است: 1. اقرار به یگانگی خداوند متعال، 2. اعتقاد و ایمان به آن، 3. ایمان به کتب آسمانی، 4. و ایمان به پیامبران الهی.

7. قال الامام علی (علیه السّلام) : الایمانُ علی أربعة أرکانٍ: اَلتوکّلُ علی الله، و التفویضُ اِلیَ اللهِ، و التسلیمُ لأمرِ اللهِ و الرّضا بقضاءِ اللهِ.«بحار الانوار، ج 75، ص 63»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: ایمان بر چهار رکن استوار است: توکّل بر خدا، واگذاری کارها به پروردگار، تسلیم امر و فرمان خدا بودن و راضی بودن به قضایِ الهی.

8. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : خصلَتان لیسَ فوقَهُما من البرِّ شیءٌ: الایمانُ باللهِ و النّفعُ لعبادِ الله.«تحف العقول، ص 35»

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: دو خصلت است که هیچ عمل خیری بالاتر و برتر از آنها نیست؛ ایمان به خدا و سود رساندن به بندگان او.

9. قال الامام علی (علیه السّلام) : لا یکمُلُ ایمانُ عبدٍ حتّی یُحِبَّ مَن أحَبَّهُ اللهُ سبحانَهُ و یُبغِضَ مَنْ أبغَضَهُ اللهُ سبحانَهُ.«تصینف غرر الحکم، ص 88، ح 1477»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: ایمان انسان مؤمن کامل نمی شود مگر اینکه کسانی را که محبوب خدا هستند دوست بدارد و کسانی که مورد تنفّر و غضب پروردگار هستند، مورد بغض او باشند.

10. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : لا یَکمُلُ ایمانُ العبدِ حتّی تکونَ فیهِ اربَعُ خصالٍ، یُحسِنَ خُلقَهُ وَ تسخو نفسُهُ ... .«امالی شیخ طوسی، ص 125»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: ایمان انسان کامل نمی گردد مگر آنکه چهار خصلت در او وجود داشته باشد: 1. اخلاقش نیکو باشد. 2. نفس او نرم و پذیرا باشد. 3. کنترل سخن داشته باشد و بیهوده سخن نگوید. 4. اضافی ثروتش را در راه خدا بدهد.

11. قال الامام علی (علیه السّلام) : اکمَلُکُم ایماناً أحسَنُکُم خُلقاً.«بحار الانوار، ج 68، ص 387»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کامل ترین شما از نظر ایمان، نیکوترین شما از حیث اخلاق است.

12. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : مَنْ أحبَّ لِلّهِ و أبغَضَ لِلّهِ و أعطَی لِلّهِ فهُوَ ممَّنْ کَمُلَ ایمانُهُ.«وسائل الشیعه، ج 11، ص 431»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: کسی که دوستی و دشمنی او فقط برای خدا باشد و به خاطر رضای خدا عطا و بخشش نماید، از کسانی است که ایمانشان به درجه کمال رسیده است.

13. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : لا یستکمِلُ عبدٌ حقیقةَ الایمانِ حتّی تکونَ فیهِ ثلاثُ خصالٍ: الفقهُ فی الدّین، و حُسنُ التّقدیرِ فی المعیشَةِ و الصَّبرُ علی الرّزایا.«تحف العقول، ص 324»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: بنده به حقیقت ایمان دست پیدا نمی کند مگر اینکه سه خصلت در او وجود داشته باشد: 1. فهم دقیقِ دین، 2. برنامه ریزی نیکو در اداره زندگی، 3. و بردباری در مقابل مصائب و مشکلات.

14. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : انّ الایمانَ عَشرُ درجاتٍ بمنزلةِ السُّلَّم یُصعَدُ منه مِرقاةً بعدَ مرقاةٍ ... .«بحارالانوار، ج 66، ص 166»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: همانا ایمان ده درجه دارد، همانند پلّکانی که پلّه پله از آن بالا می روند ... مقداد در درجه هشتم، ابوذر در درجه نهم و سلمان در دهمین درجه قرار داشت.

15. سُئِلَ عن الامام الصّادق (علیه السّلام) : ما الّذی یُثبِتُ الایمانَ فی العَبدِ؟ قال: الّذی یُثبتُه فیه الوَرعُ و الّذی یُخرِجُهُ منه الطَّمع.«بحارالانوار، ج 67، ص 304»

از امام صادق - علیه السلام - پرسیدند: چه چیزی ایمان انسان را پا برجا و ثابت می کند؟ حضرت فرمود: پرهیزگاری و تقوا، ایمان را در انسان تثبیت می‌ کند و طمع، ایمان را از دل آدمی خارج می سازد.

16. قال الامام علی (علیه السّلام) : خَفضُ الصَّوت و غَضُّ البَصرِ و مشیُ القَصْد من أمارَةِ الایمانِ و حُسنِ التّدین.«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1499»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: پائین آوردن صدا، فروبستن چشم و اعتدال در راه رفتن از نشانه های ایمان و دینداری نیکو است.

17. قال الامام علی (علیه السّلام) : وَ علیکُم بالصّبر فانَّ الصّبرَ من الایمان کالرّأسِ من الجَسَدِ، و لا خیرَ فی جَسَدٍ لا رأسَ مَعَهُ و لا فی ایمانٍ لا صبرَ مَعَهُ.«نهج البلاغه، حکمت 79»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بر شما باد به صبر و شکیبائی، زیرا نقش صبر در ایمان همانند سر است برای بدن، و همان طور که بدن بدون سَر فایده ای است، در ایمانِ بدون صبر نیز خیری وجود ندارد.

18. قال النبی صلّی الله علیه و آله : مداراةُ النّاسِ نِصفُ الایمانِ.«تحف العقول، ص 35»

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمود: مدارا کردن با مردم نیمی از ایمان است.

19. قال الامام علی (علیه السّلام) : الایمانُ شجرةٌ، اصلُهَا الیقینُ و فَرعُهَا التّقی و نورُهَا الحیاءُ و ثَمَرُها السّخاءُ.«تصنیف غررالحکم، ص 87، ح 1441»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: ایمان درختی است که ریشه اش یقین، شاخه اش تقوی، نور و شکوفه اش حیاء و میوه آن سخاوت است.

20. قال الامام علی (علیه السّلام) : ثمرةُ الایمانِ الفوزُ عند الله.«تصنیف غررالحکم، ص 88، ح 1491»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: ثمره و نتیجه ایمان، رستگاری در نزد خداوند است.

21. قالَتْ فاطمة سلام الله علیها: جَعَل اللهُ الایمانَ تطهیراً لَکُم من الشّرکِ.«بحار الانوار، ج29، ص223»

حضرت فاطمه سلام الله علیها فرمود: خداوند ایمان را قرار داد تا به واسطه آن بندگان از پلیدی شرک پاک گردند.

22. قال الامام علی (علیه السّلام) : حیاءُ الرّجلِ من نَفسِهِ ثمرةُ الایمان.«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1498»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: حیاءِ انسان از خودش ثمره ایمانِ به خداست.

23. قال الامام الباقر (علیه السّلام) : ما أخلَصَ العبدُ الایمانَ باللهِ عزّ و جلّ اربعینَ یوماً، اِلّا زهَّدَهُ اللهُ عزّ و جلّ فی الدّنیا و بصّره داءَها و دواءَها ... .«‌اصول کافی، ج 2، ص 16»

امام باقر (علیه السّلام) فرمود: هیچ بنده ای، چهل روز ایمانش را به خدا خالص نکرد، مگر اینکه خداوند او را نسبت به دنیا بی رغبت گرداند و درد دنیا و داروی آن را به او بنمایاند و سپس حکمت را در دلش قرار دهد و زبانش را به سخنان حکیمانه گویا سازد.

24. قال الامام علی (علیه السّلام) : ما مِنْ شیءٍ یحصل بِهِ الاَمانُ أبلغُ من ایمانٍ و احسانٍ.«تصنیف غررالحکم، ص 88، ح 1488»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: هیچ چیزی بهتر از ایمان به خدا و نیکوکاری، امنیت در دنیا و آخرت را برای انسان حاصل نمی‌کند.

25. قال الامام علی (علیه السّلام) : هُدِیَ مَنْ‌ أخْلصَ ایمانه.«تصنیف غررالحکم، ص 89، ح 1506»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که ایمان او به پرودگارش خالصانه باشد، اهل هدایت است.

26. قال الامام علی (علیه السّلام) : بالایمانِ یُرتَقی الی ذِروَةِ السعادَةِ و نِهایةِ الحبورِ.«تصنیف غررالحکم، ص 89، ح 1496»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: انسان به واسطه ایمان، به بلندترین قلّه سعادت نائل می گردد و از سرور کامل برخوردار می شود.

27. قال الامام علی (علیه السّلام) : المؤمِنُ دائم الذِّکرِ، کَثیرُ الفکرِ عَلیَ النّعماءِ شاکِرٌ وَ فِی البلاءِ صابرٌ.«‌تصنیف غررالحکم، ص 90، ح 1533»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: انسان با ایمان دائماً مشغول به ذکر خداوند، بیشتر اوقات در حال تفکّر بر نعمت های الهی، شاکر (بر نعمات) و در موقع بلاء و سختی نیز صبور و بردبار است.

28. قال الامام الکاظم (علیه السّلام) : المؤمِنُ مثلُ کَفّتَیِ المیزانُ کُلَّما زیدَ فی ایمانِهِ زیدَ فی بلائِهِ.«تحف العقول، ص 408»

امام کاظم (علیه السّلام) فرمود: انسان مؤمن همانندِ دو کفّه ترازو است که هر چه بر ایمانش افزوده شود، بلاها و امتحاناتش بیشتر می گردد.

29. قال النبیّ صلّی الله علیه و آله : مَن کانَ أکثرُ همهِ نِیلَ الشهواتِ، نزَعَ من قلبهِ‌ حلاوَةُ الایمانِ.«مجموعة ورّام، ص 357»

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: کسی که بیشترین همتش رسیدن به خواسته های نفسانی باشد، شیرینی ایمان از قلبش بیرون می‌ رود.

30. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : مَنْ خَلَع جماعَةَ المسلمین قدرَ شبرٍ، خَلَعَ ربقَةَ الایمانِ مِنْ عُنُقِهِ.«وسائل الشیعه، ج 5، ص 377»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: کسی که از اجتماع مسلمین به اندازه یک وجب دوری گزیند، ریسمان ایمان را از گردن خود برداشته (ایمان خود را از دست داده).

31. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : الغَضَبُ یُفسِدُ الایمانَ‌، کما یفسِدُ الخلّ العَسَل.«اصول کافی، ج 2، ص 302»

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: خشم و غضب ایمان را فاسد می کند، چنانچه سرکه عسل را تباه می سازد.

32. قال النبی صلّی الله علیه و آله : ما آمَنَ بی مَن باتَ شعْبانَ و جارُهُ طاویاً، ما آمَنَ بی مَنْ باتَ کاسیاً و جارُه عاریاً. ‌«المستدرک الوسائل، ج 8، ص 429»

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: کسی که سیر بخوابد در حالیکه همسایه اش گرسنه باشد و نیز کسی که پوشیده بخوابد در حالی که همسایه اش برهنه باشد، به من ایمان نیاورده است.

33. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : من زَنی خَرَجَ من الایمانِ و مَنْ شرِبَ الخَمرَ خرَج من الایمانِ ... .«بحارالانوار، ج 66، ص 197»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: کسی که زنا کند و کسی که شراب بنوشد و کسی که در روز ماه رمضان، عمداً روزه خود را افطار کند، اینها از حوزه ایمان خارج شده اند.

34. قال النبیّ صلّی الله علیه و آله : لا یجتمع الشحُّ و الایمانُ فی قلبِ عبدٍ أبداً.«بحار الانوار، ج 70، ص 302»

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمود: هرگز بخل و ایمان در قلب بنده ای، با هم جمع نمی شوند.

35. قال الامام الباقر(علیه السّلام) : اِنَّ الکذِبَ هُوَ خرابُ الایمانِ.«اصول کافی، ج 2، ص 339»

امام باقر(علیه السّلام) فرمود: دروغگوئی، مایه ویرانی ایمان است.

36. قال الامام الکاظم (علیه السّلام) : ایّاکَ و المزاحُ، فاِنَّهُ یذهب بنورِ ایمانِکَ و یستخف مرُوّتَکَ.«تحف العقول، ص 409»

امام کاظم (علیه السّلام) فرمود: ازشوخی با دیگران بپرهیزید، زیرا که شوخیِ (بی مورد) نورِ ایمان را خاموش نموده و شخصیت تو را سبک می کند.

37. قال رسول الله صلّی الله علیه و آله : لا ایمانَ لِمَن لا أمانَةَ لَه.«بحار الانوار، ج 69، ص 198»

رسول خدا صلّی الله علیه و آله فرمود: انسانی که امانتدار نیست، ایمان ندارد.

38. قال الامام علی (علیه السّلام) : «آفةُ الایمانِ الشِّرکُ.«تصنیف غرر الحکم، ص 89، ح 1508»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: شرک به خدا، آفت ایمان است.

39. قال الامام علی (علیه السّلام) : ما آمَنَ باللهِ مَنْ سکنَ الشَکُّ قَلْبَه.

«تصنیف غرر الحکم، ص 87، ح 1446»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که در قلب او شک و تردید ساکن است، به پروردگار عالم ایمان ندارد.

40. قال النبیّ صلّی الله علیه و آله : افضَلُ الایمانِ، أن تعلَمَ أنّ اللهَ معکَ حیثُ ما کُنْتَ.«‌کنز العمّال، ج 1، ح 66»

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمود: برترین درجه ایمان، آن است که بدانی هر کجا هستی خدا نیز با تو هست.


بخل در چهل حدیث


بخل در چهل حدیث

1. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا یَدخُلُ الجنَةَ بخیلٌ.«محجة البیضاء، ج 6، ص 71»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل، وارد بهشت نمی‌شود.

2. قال الامام علی (علیه السّلام) : النظر إلی البخیل یُقسِی القَلبَ.«بحار الانوار، ج 75، ص 53»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: نگاه کردن به شخص بخیل، باعث قساوت و تیر‌‌‌‌گی قلب می‌شود.

3. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیل فی الدنیا مَذمومٌ‌ و فی الآخرة مُعذَّبٌ مَلوم.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل در دنیا دچار مذمت و نکوهش و در آخرت گرفتار عذاب و سرزنش می‌شود.

4. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : خصلَتانِ لاتَجتمعانِ فی مسُلِم: البُخل و سُوءُ الخلَق.«بحار الانوار، ج 70، ص302»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: دو خصلت است که در مسلمان جمع نمی‌شود: بخل و بد اخلاقی.

5. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : لا یَنبغی لِلمُؤمن أنْ یکونَ بَخیلاً و لا جباناً.«محجة البیضاء، ج 6، ص 74»

رسول خداصلی الله علیه و آله فرمود: برای مؤمن شایسته نیست که بخیل و ترسو باشد.

6. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ باخراجِ ما أفْترضه الله سُبْحانه من الأموالِ أقْبَحُ البُخل.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل ورزیدن نسبت به پرداخت آنچه خداوند سبحان (از اموال) واجب کرده است، زشت‌ترین نوع بخل است.

7. سُئلَ الامام الحسن (علیه السّلام) عن البُخل، فقال: هو أنْ یَری الرَّجلُ ما أنفقهُ تَلَفاً و ما أمسَکَهُ شرَفا.«بحار الانوار، ج 75، ص 113»

از امام حسن (علیه السّلام) در مورد معنای بخل پرسیدند، حضرت فرمود: بخل آن است که انسان آنچه را انفاق و خرج می‌کند از دست رفته و بیهوده بپندارد و آنچه را که نگه می‌دارد، مایه شرف و بزرگی بداند.

8. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : إنّما الشَّحیح مَنْ منع حقَّ الله و أنفقَ فی غَیرِ حقِّ اللهِ عزّوجل.«معانی الاخبار، ص 246»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: بخیل کسی است که از پرداخت حق خدا (مانند زکات و خمس) خودداری نموده، در راه غیر خدا بذل و بخشش می‌کند.

9. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : أبخلُ النّاس مَن بَخِلَ بما أفْتَرِضَ الله علیه.«بحار الانوار، ج 73، ص 300»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که نسبت به پرداخت آنچه خداوند بر او واجب کرده است، بخل بورزد.

10. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : البُخلُ أذمُّ الأخلاق.«بحار الانوار، ج 69، ص 199»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخل، مذموم ترین خلق و خوی است.

11. قال الامام علی (علیه السّلام) : مَنْ بَخَلَ بِمالهُ ذَلَّ و مَنْ بَخَلَ بِدینِهِ جَلَّ.«غررالحکم، ص 335»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: کسی که در مال خود بخل ورزد، خوار و ذلیل گردد و آن کسی که نسبت به دین خود بخل ورزد، عزیز و بزرگوار شود.

12. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ یَسْمَحُ مِنْ عِرضِهِ بأکثَرِ ممّا أمْسَکَ مِنْ عَرضِهِ و یُضَیِّعُ مِن دینه أضعافَ ما حفظ مِن نَشَبِهِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل بیشتر از آنچه از مالش امساک می کند از آبرویش می‌بخشد و از دین خود چندین برابر دارائی و ثروتش تباه می‌سازد.

13. قال الامام علی (علیه السّلام):البُخلُ یُذِلُّ مُصاحِبَهُ و یُعِزُّ مُجانِبَهُ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل، صاحب خود را خوار و ذلیل می‌کند و کسی را که از آن دوری کند، عزیز و ارجمند می‌دارد.

14. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ ذلیلٌ بینَ أعِزَّتِهِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل میان دوستان و عزیزان خود، خوار و ذلیل است.

15. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : مَنْ بَرِءَ من البُخلِ نالَ الشَّرَف.«بحار الانوار، ج 75، ص 229»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: کسی که از بخل (و تنگ ‌نظری) دوری جوید به شرافت و بزرگی رسیده است.

16. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : البَخیلُ بَعیدٌ مِن الله، بَعیدٌ من الجَنَّةِ، بَعیدٌ مِن النّاس، قریبٌ مِن النّار.«بحار الانوار، ج 68، ص 356»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: انسان بخیل از خدا، بهشت و مردم دور و به آتش دوزخ نزدیک است.

17. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ جِلبابُ المَسکَنَةِ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل، جامة فقر و تهیدستی است.

18. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : إیّاکم و البُخلَ فَانّها عاهةٌ لا تکونُ فی حرّ و لا مُؤمن إنّها خِلافُ الإیمان.«بحار الانوار، ج 75، ص 364»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: از بخل برحذر باشید چرا که بخل آفتی است که در هیچ انسان آزاده و مؤمنی نمی باشد، همانا بخل خلاف ایمان است.

19. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخل جامعٌ لَمساوِی العُیوب و هو زِمامٌ یُقادُ به إلی کلِّ سُوء.«بحار الانوار، ج 73، ص 307»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل گرد آورنده بدی‌ها و عیب‌ها است و آن افساری است که انسان با آن به سوی هر بدی ای کشیده می‌شود.

20. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : لَیستْ لِبخیلٍ راحةٌ.«بحار الانوار، ج 73، ص 303»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل، آسایش و راحتی ندارد.

21. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : حُرَّمتِ الجنةُ عَلی المَنّان و البخیل و القَتّات.«بحار الانوار، ج 70، ص 308»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بهشت بر کسی که (بر مردم) منت می‌گزارد و نیز بر انسان بخیل و سخن چین حرام شده است.

22. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیل أبداً ذلیلٌ.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل، همیشه خوار و زبون است.

23. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : جاهلٌ سَخِیٌّ أفضلُ مِن ناسکٍ بخیل.

«بحار الانوار، ج 74، ص 288»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: نادان با سخاوت و گشاده دست از پارسای بخیل، برتر است.

24. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : شابٌّ سخی مُرهَقٌ فی الذُّنوب أحبُّ إلی الله مِن شَیخٍ عابدٍ بخیل.«الکافی، ج 4، ص 41»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: جوان با سخاوتی که مرتکب گناهانی شود، نزد خدا از پیرمرد عابد بخیل محبوب‌تر است.

25. قال الامام علی (علیه السّلام) : البَخیلُ خازِنٌ لِوَرَثَتِه.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل، خزانه دار و جمع کننده برای وارثان خویش است.

26. قال الامام علی (علیه السّلام) : البخیلُ یَبْخلُ علی نَفسهِ بالیَسیرِ مِن دنیاهُ و یَسْمَحُ لِوارثهِ بِکلّها.«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل جز به مقدار کمی از دارائی خود، بر خودش بخل می‌ورزد و (بعد از مدتی) تمام دارائی خود را به وارثش می‌بخشد.

27. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : لا یَطمَعَنَّ البَخیلُ فی صِلَةِ الرَّحم.«بحار الانوار، ج 73، ص 304»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل نسبت به صلة رحم رغبتی از خود نشان نمی‌دهد.

28. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : لسَّخیُّ یَأکُلُ طعام النّاس لِیَأکلوا مِن طعامِهِ و البَخیلُ لا یَأکُلُ طعام النّاس لِکَیلا یَأکلوا مِن طعامِهِ.«مستدرک الوسائل، ج 15، ص 258»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: شخص سخاوتمند از غذای دیگران می‌خورد تا دیگران هم از غذای او تناول نمایند، اما بخیل از غذای دیگران نمی‌خورد تا دیگران هم از غذای او نخورند.

29. قال الامام علی (علیه السّلام) : أبْخَلُ النّاس مَن بَخِلَ علی نَفسِهِ بِمالِهُ و خَلَّفَه لِوارثِهِ.«غررالحکم، ص 103»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که با ثروتش بر خود بخل ورزد و آن را برای وارثش بر جای نهد.

30. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : إِنَّ أبخَلَ النّاس مَن بَخِلَ بالسّلام.

«بحار الانوار، ج 76، ص 4»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بخیل‌ترین مردم کسی است که در سلام کردن بخل ورزد.

31. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اللّهمَّ إنّی أعوذ بِکَ مِنَ البُخل ... .«محجة البیضاء، ج 6، ص 72»

پیامبراکرم صلی الله علیه و آله در دعائی به خداوند عرضه می‌دارد: خدایا! پناه می‌برم به تو از بخل و تنگ نظری.

32. قال الامام الصّادق (علیه السّلام) : خیارُکُم سُمَحائکُم و شِرارُکُم بُخَلائکُم.

«بحار الانوار، ج 70، ص 307»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: بهترین شما، جوانمردان با سخاوت و بدترین شما، بخیلانتان هستند.

33. قال الامام علی (علیه السّلام) : البُخلُ بالموجود سوء الظَّن بالمَعبود.

«غررالحکم، ص 19»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: بخل ورزیدن به دارائی موجود، بدگمانی به خداوند است.

34. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : حَسْبُ البَخیلِ مِنْ بُخلِهِ سوء الظنِّ بِرَبِّهِ، مَن ‌أیْقَنَ بالخَلَفِ جادَ بالعطیِّه.«بحار الانوار، ج 70، ص 307»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: برای (گنه‌گار بودن) بخیل همین بس که به پروردگارش بدگمان است، کسی که به جایگزینی انفاق و بخشش از طرف خداوند یقین داشته باشد، نیکو بخشش می‌کند.

35. قال الامام الصادق (علیه السّلام) : إنْ کانَ الخَلَفُ مِنَ الله عزّوجل حقّاً فَالبُخلُ لِماذا؟«بحار الانوار، ج 75، ص 190»

امام صادق (علیه السّلام) فرمود: اگر جایگزینی انفاق و بخشش از طرف خداوند حق است (که حق است)، پس بخل ورزیدن برای چه؟

36. قال الامام علی (علیه السّلام) : عَجِبتُ لِلبَخیلِ یَستَعجِلُ الفقرَ الذی مِنهُ هَرَبَ و یَفُوتُهُ الغِنَی الذی إیّاه طَلَبَ فَیَعیشُ فی الدّنیا عَیْشَ الفُقراء و یُحاسَبُ فی الاخرةِ حِسابَ الأغنیاء.«نهج البلاغه، حکمت 121»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: در شگفتم از برای شخص بخیل که می‌شتابد به سوی تنگدستی و فقری که از آن گریزان است و مال و ثروتی را که می‌جوید از دست می‌دهد، لذا در دنیا مانند فقیران زندگی می‌کند و در آخرت مانند توانگران به حسابش رسیدگی می‌شود.

37. قال الامام علی (علیه السّلام) : یا بُنَیَّ ... إیّاک و مُصادقَةَ البَخیل فإنَّهُ یَقعُد عنک أحوجَ ما تکون الیه.«نهج البلاغه، حکمت 37»

امام علی (علیه السّلام) (خطاب به فرزندش امام حسن (علیه السّلام)) فرمود: پسرم! از دوستی با بخیل بپرهیز، زیرا او از تو باز می‌دارد آن چه را که بسیار به آن نیازمندی.

38. قال الامام علی (علیه السّلام) : لا تُدخِلَنَّ فی مَشورتک بخیلاً یَعْدِلُ بک عن الفضلِ و یَعدِکُ الفقر.«نهج البلاغه، نامه 53»

امام علی (علیه السّلام) (در ضمن نامه خود به مالک اشتر) فرمود: در مشورت خود انسان بخیل را دخالت مده که تو را از نیکی و بخشش باز داشته، از فقر و تنگدستی می‌ترساند.

39. قال الامام علی (علیه السّلام) : لیس لِبخیلٍ حبیبٌ.«غررالحکم، ص 315»

امام علی (علیه السّلام) فرمود: شخص بخیل، دوست و رفیقی ندارد.

40. قال الامام الرّضا (علیه السّلام) : البخل یُمَزِّقُ العِرض.«بحار الانوار، ج 78، ص 357»

امام رضا (علیه السّلام) فرمود: بخل، انسان را رسوا و بی‌آبرو می‌کند.

چهل حدیث : تحصیل و کسب علم


چهل حدیث : تحصیل و کسب علم

1. قال الامام علی بن الحسین (علیه السلام) : لَوْ یَعلَمُ النّاس ما فی طَلَبِ العِلْمِ لَطَلَبُوهُ و لَو بِسَفْکِ المُهَج و خوضِ اللُّجَج.«الکافی، ج 1، ص 35»

امام سجاد (علیه السلام) فرمود: اگر مردم می دانستند که در جستجویِ دانش چه چیزی نهفته است، بی گمان در پی آن می رفتند اگر چه موجب ریختن خونِ آنها و فرو رفتن در دریاها می شد.

2. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تعلَّمَ العِلْمَ للتّکبّرِ ماتَ جاهلاً وَ مَنْ تعلَّمَ للقُولِ دونَ العَمَلِ ماتَ منافقاً و من تَعَلَّمَهُ للمناظَرَةِ ... .«المواعظ العددیه، ص 262»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس دانش را بیاموزد تا بزرگی و تکبّر نماید، نادان از دنیا می رود و کسی که دانش را فقط برای گفتن و نه برای عمل کردن فرا گیرد، منافق از دنیا می رود و کسی که برای مناظره و جدال با دیگران دانش را فرا گیرد فاسق از دنیا می رود و کسی که برای فراوانی ثروت علم را فرا گیرد، کافر از دنیا می رود و هر کسی که برای عمل کردن دانش را فرا گیرد، عارف از دنیا خواهد رفت.

3. قال الامام الباقر (علیه السلام) : سارِعُوا فی طَلَبِ العِلْمِ فو الذّی نَفسی بِیَدِهِ لَحَدیثٌ واحدٌ فی حلالٍ و حرامٍ تأخُذه عن صادقٍ خیرٌ من الدّنیا ... .«المحاسن، ج 1، ص 356»

امام باقر (علیه السلام) فرمود: در طلب علم شتاب کنید، سوگند به آن که جانم در دست اوست تنها اگر یک حدیث در حلال و حرام از شخص راستگوئی فرا بگیری، برای تو بهتر است از دنیا و آنچه از زر و سیم در آن وجود دارد.

4. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلْعِلْمُ مصباحُ العقلِ.«تصنیف غررالحکم، ص 43، ح 69»

امام علی (علیه السلام) فرمود: علم، چراغ و راهنمای عقل و خرد است.

5. قال الامام الصادق (علیه السلام) : لیسَ العِلْمُ بکَثْرَةِ التّعَلُّمِ، اِنّما هو نورٌ یَقَعُ فی قَلبِ مَنْ یُریدُ اللهُ أن یَهدِیَهُ ... .«منیة المرید، ص 149»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: علم و دانش با فراوانی آموختن به دست نمی آید، بلکه نوری است که در دلِ آنکه خدا هدایتش را بخواهد، می تاباند. پس هرگاه به دنبال علم رفتی، ابتداء جوهرة بندگی را در جان خویش بجوی و با بکار بستن دانش آنرا به دست آور و فهم را از خدا بخواه تا او به تو عنایت کند.

6. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اکثَرُ النّاسِ قیمَةً أکثَرُهم عِلماً وَ‌ أقَلّ النّاسِ قیمةً أقَلُّهم علماً.«من لایحضره الفقیه، ج 4، ص394»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: با ارزش ترین مردم، عالم ترین آنها و کم ارزش ترینِ مردم، نادان ترین ایشان است.

7. قال الامام علی (علیه السلام) : ألا لا یَستَحْیِیَنَّ مَنْ لایَعْلَمُ أن یتَعلَّمَ، فاِنَّ قیمَةَ کلِّ امْرِیءٍ ما یَعْلَمُ.«من لایحضره الفقیه، ج 4، ص 394»

امام علی (علیه السلام) فرمود: آگاه باشید! مبادا کسی که جاهل است از آموختن علم و دانش شرم و حیا کند، پس بدرستی که ارزش هر انسان به میزان علم اوست.

8. قال الامام علی (علیه السلام) : اَلعِلْمُ أصلُ کلِّ خَیرٍ و الْجَهْلُ أصلُ کلِّ شرٍّ.

«تصنیف غررالحکم، ص 43، ح 80»

امام علی (علیه السلام) می فرماید: علم و دانش بنیاد و ریشة همة خوبیها و نادانی ریشه و اساس همة بدیهاست.

9. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : تَعلَّمُوا العِلْمَ، فاِنَّ تَعَلُّمَه حسنةٌ وَ مُدارَسَتُهُ تَسبیحٌ و البَحْثُ عَنْهُ جِهادٌ و تَعلیمَهُ مَنْ لا یَعلَمُهُ صَدَقَةٌ و بذلُهُ لأهلِهِ قُربَةٌ ... .«تحف العقول، ص 28»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: علم بیاموزید که آموختن آن نیکی است و خواندن و دوره کردن آن، تسبیح و بحثِ پیرامونِ آن جهاد و آموزش آن به کسی که نمی داند، صدقه، و بذلِ آن به اهلش موجبِ نزدیکی به خداست؛ چرا که علم نشان دهندة حلال و حرام و جوینده اش را به بهشت راه بر است و در وحشت مونس و در تنهائی همراه و در خوشی و ناخوشی، راهنما و سلاحی علیه دشمنان و زیوری برای دوستان است.

10. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ قاتَلَ جهلَهُ بعلمِهِ فازَ بالحظِّ الأسعَدِ.«تصنیف غررالحکم، ص 44، ح 111»

امام علی (علیه السلام) فرمود: کسی که با دانش خود به پیکار با جهلِ خویش برخیزد، به بالاترین خوشبختی می رسد.

11. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : انّ الله عزّ و جلّ یقولُ: تَذاکُرُ العِلْمِ بینَ عبادی ممّا تَحیی علیهِ القلُوبُ المیتَةُ اذا هم انتَهُوا فیهِ الی أمری.«الکافی، ج 1، ص 40»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوندِ عزّ و جلّ می فرماید: گفتگوی علمی در میان بندگانم، دلهای مرده را حیات می بخشد؛ آن گاه که در آن به أمرِ من برسند.

12. قال الامام علی (علیه السلام) : علیکُم بِطَلَبِ العِلْمِ فَانِّ طَلَبَهُ فریضَةٌ.«کنزالفوائد، ج 1، ص 319»

امام علی (علیه السلام) فرمود: همواره در پی تحصیل علم باشید که فراگیری آن امری واجب است.

13. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : طلبُ العلمِ فریضةٌ علی کلِّ مُسْلِمٍ، ألا انّ اللهَ یحبُّ بُغاةَ العِلْمِ.«الکافی. ج 1، ص 30»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: جستجو و فراگیری علم و دانش بر هر مسلمانی واجب است هر آینه آگاه باشید که خداوند جویندگان دانش را دوست دارد.

14. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : ما مِنْ مؤمِنٍ و لا مؤمِنَةٍ و لاحُرٍّ و لا مملوکٍ الّا و للهِ عَلیهِ حقٌّ واجبٌ أن یتعَلَّمَ من العلمِ و یتفَقَّهَ فیهِ.«مجمع البیان، ج 2، ص782»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هیچ مرد و زن مؤمن و هیچ انسانِ آزاد و یا بنده ای نیست مگر آنکه حقّی واجب از جانب خداوند بر گردن اوست و آن آموختن دانش و تفقّه در آن است.

15. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : طَلبُ العلمِ فریضةٌ عَلی کلِّ مؤمِنٍ فاغْدُ أیّهَا العَبْدُ عالِماً أو متعلّمِاً و لاخیرَ فیما بین ذلک.«الفردوس، ج 2، ص 437، ح 3908»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: فراگیری علم بر هر مؤمنی واجب است، پس ای بنده! یا عالم باش و یا در حال یادگیری آن، که در غیر این دو حالت خیری وجود ندارد.

16. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اُطلُبُوا العِلْمَ وَ لو بالصّینِ، فانَّ طَلَبَ العِلْمِ فریضَةٌ عَلی کلِّ مسلم.«وسائل الشیعه، ج 27، ص 27»

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به دنبال فراگیری و آموختن علم بروید هر چند در چین باشد، همانا آموختن علم بر هر مسلمانی واجب است.

17. قال الامام علی (علیه السلام) : اُطلُبُوا العِلْمَ وَ لو بالصّینِ، و هو علمُ معرفةِ النفسِ و فیه معرفةُ الربِ عز و جل.«بحار الانوار، ج 2، ص 32»

امام علی (علیه السلام) فرمود: به دنبال فراگیری و آموختن علم بروید هر چند در چین باشد، و آن علم معرفه النفس (خود شناسی) است که در آن شناخت پروردگار متعال می باشد.

18. قال الامام الصادق (علیه السلام) : طلبُ العِلْمِ فریضةٌ عَلی کلِّ حال.«بصائر الدرجات، ج 2، ص 2»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: فراگیری و آموختن دانش در هر حال بر انسان واجب است.

19. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : خُیِّرَ سُلَیمانُ بینَ المُلکِ و المالِ و العلمِ، فاختارَ العِلْمَ فاُعطیَ العِلْمَ و المالَ و الْمُلکَ باختیارِهِ العِلْمَ.«الفردوس، ج 2، ص 192، ح 2957»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: حضرت سلیمان بین پادشاهی، مال و علم مخیّر شد، ایشان علم را انتخاب کردند و با این انتخاب هم علم و هم مال و هم پادشاهیِ دنیا به ایشان بخشیده شد.

20. قال الامام علی (علیه السلام) : اُغْدُ عالِماً أو متعلّماً وَ لاتَکُنِ الثّالثُ فتَعْطَبَ.«کنزالفوائد، ج 2، ص 31»

امام علی (علیه السلام) فرمود: یا عالم باش و یا در حال فراگیری آن و در حالتِ سوّم نباش که هلاک می گردی.

21. قال الامام علی (علیه السلام) : النّاسُ ثلاثَةٌ: فعالِمٌ ربّانِیٌ، وَ مُتَعلِّمٌ عَلی سَبیلِ نجاةٍ و هَمَجٌ رعاعٌ أتباعُ کلِّ ناعِقٍ ... .«جامع بیان العلم، ج 2، ص 112»

امام علی (علیه السلام) فرمود: مردم بر سه دسته اند: 1. عالم ربّانی، 2. طالب علمی که در راه نجات قرار گرفته، 3. انسان بی سر و پای پستی که به دنبال هر بانگی روان است، این گروه از نور علم پرتوی بر نگرفته و به ستون استواری پناه نبرده اند.

22. قال الامام الصادق (علیه السلام) : لستُ اُحِبُّ أن أرَی الشابَّ منکم الّا غادِیاً فی حالَین: اِمّا عالِماً أو متعَلِّماً، فاِنْ لَمْ یفعَلْ فرَّط ... .«امالی شیخ طوسی، ص 303»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: دوست ندارم که جوانان شما را جز در دو حالت ببینم: یا عالم باشند و یا در طلب علم، که سوگند به آنکه محمّد صلی الله علیه و آله را به حقّ به پیامبری برگزید، اگر چنین نکنند، کوتاهی کرده اند و اگر کوتاهی کنند، تباه می شوند و اگر تباه و ضایع شوند، مرتکب گناه شده اند و در این صورت جایگاه آنان در آتش است.

23. قال أبو عَبْدالله (علیه السلام) : طَلَب الْعِلْمِ فریضَةٌ.«الکافی، ج 1، ص 35»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: طلب علم واجب است.

24. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : أفضلُ الاعمالِ علی ظَهرِ الأرضِ ثَلاثَةٌ: طلبُ العِلْمِ و الجِهادِ و الکَسْبُ.«تنبیه الغافلین، ص 428»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بهترین کارها بر روی زمین سه چیز است، تحصیل علم، جهاد در راه خدا و کسب و تجارت (برای تحصیل روزی).

25. قال الامام علی (علیه السلام) : أیّها النّاسُ، اِعلَمُوا أنَّ کَمالَ الدّینِ طَلَبُ العِلمِ و العَمَلُ بِهِ.«الکافی، ج 1، ص 30»

امام علی (علیه السلام) فرمود: ای مردم، بدانید که کمالِ دین در فراگیری علم و عمل به آن است.

26. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ خَرَجَ مِنْ بیتِهِ لِیَلْتَمِسَ باباً منَ العِلْمِ کتب اللهُ عزّ و جلّ لَهُ بکُلِّ قَدَمٍ ثوابَ نبیِ مِن الأنبیاءِ ... .«جامع الاخبار، ص 110»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس برای آموختن بابی از علم از منزلش خارج گردد، خداوند برای هر قدمی که بر می دارد پاداش پیامبری از پیامبران را می نویسد و در برابر هر حرفی که می شنود یا می نویسد شهری در بهشت به او عطا می کند.

27. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِذا جاءَ المَوتُ طالِبَ العلمِ و هُوَ عَلی هذه الحالِ ماتَ و هُوَ شهیدٌ.«منیة المرید، ص 122»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هنگامی که مرگِ طالب علم فرا رسد در حالی که او در جستجوی علم است، می میرد در حالی که شهید است.

28. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : طَلَبُ العِلْمِ أفضَلُ عند اللهِ عزوجل من الصَّلاةِ و الصّیامِ و الحجّ و الجهادِ فی سبیلِ الله.«الفردوس، ج 2، ص 438، ح 3910»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: طلب علم در نزد خداوند عزّ و جلّ، برتر از نماز و روزه و حج و جهاد در راه خداست.

29. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : طالِبُ العِلْمِ اَحبَّهُ اللهُ و أحبَّهُ الملائکةُ و أحبَّهُ النبیونَ.«جامع الاخبار، ص 110»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: خداوند، فرشتگان و انبیاء الهی، همه دوستدارِ طالب علم هستند.

30. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ غَدا یطلُبُ علماً کانَ فی سبیلِ الله حتّی یرجِعَ و المَلائکةُ لَتَضَعُ اجنَحَتِها لطالِبِ العلمِ.«المعجم الکبیر، ج 8، ص 66، ح 7388»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که بر می خیزد و به دنبال علم می رود، در راه خدا قدم برداشته تا به منزل بازگردد و فرشتگان بالهایشان را برای او می گسترانند.

31. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : انّ اللهَ تعالی قَدْ تکفَّلَ لِطالِب العِلْمِ بِرزقِهِ خاصَّةً عمّا ضَمِنَهُ لغیرِهِ.«منیة المرید، ص 160»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: همانا خداوند متعال روزی طالب و جویندة علم را به طور ویژه، افزون بر آنچه برای دیگران تضمین کرده، به عهده گرفته است.

32. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : اِنّه یستَغْفِرُ لِطالِبِ العِلْمِ مَنْ فی السَّماءِ و مَنْ فی الاَرضِ حتّی الحوتُ فی البحرِ.«الکافی، ج 1، ص 34»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس در آسمان و زمین است حتّی ماهیان دریا، همه برای طالب علم استغفار و طلب آمرزش می کنند.

33. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : انَّ طالِبَ العِلْمِ اذا ماتَ‌ غَفَراللهُ لَهُ و لِمَنْ حَضَرَ جَنازَتَهُ.«ارشاد القلوب، ص 160»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هرگاه طالب علم از دنیا برود، خداوند او و هر کس را که در تشییع جنازه اش حاضر شود، می بخشد.

34. قال الامام علی (علیه السلام) : مَجْلِسُ العِلْمِ روضَةُ الجَنَّةِ.«المواعظ العددیّه، ص 60»

امام علی (علیه السلام) فرمود: مجلس علم، باغی از باغهای بهشت است.

35. قال الامام الصادق (علیه السلام) : مَنْ تَعلَّمَ العِلْمَ و عَمِلَ بِهِ و عَلَّم للهِ، دُعِی فی ملکوتِ السّماواتِ عظیماً.«الکافی، ج 1، ص 35»

امام صادق (علیه السلام) فرمود: هر کس برای خدا علم بیاموزد و بدان عمل کند و به دیگران یاد بدهد، در ملکوت آسمانها به بزرگی یاد شود.

36. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : العِلْمُ خزائنُ و مفتاحُها السّؤالُ.«تحف العقول، ص 41»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: علم دارای گنجینه هائی است که کلید آنها سؤال است.

37. قال الامام علی (علیه السلام) : مَنْ اکثَرَ الفِکرَ فیما تعلَّمَ، أتقَنَ علمَهُ وَ فَهِمَ ما لَمْ یکُنْ یفهَمُ.«غررالحکم، ص 57، ح 573»

امام علی (علیه السلام) فرمود: هر کسی در آنچه فرا گرفته نیک بیندیشد، علم خود را استوار نموده و آنچه را نفهمیده، خواهد فهمید.

38. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تعلَّم العِلْمَ ریاءً وَ سُمعَةً یریدُ به الدّنیا، نزعَ اللهُ بَرَکَتَهُ و ضَیَّقَ علیهِ معیشَتَهُ و وَکلَهُ اللهُ الی نفسِهِ ... .«مکارم الاخلاق، ج 2، ص 348»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: هر کس دانش را برای ریا و خودنمائی و به دست آوردن دنیا فراگیرد، خداوند برکت خود را از او برداشته و روزی را بر او تنگ می کند و او را به خودش وا می گذارد و هر کس را خدا به خودش واگذارد، هلاکتِ او حتمی است.

39. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : مَنْ تعلَّمَ علماً لغیرِ اللهِ أو ارادَ به غیرَ الله فلیتبَوَّأ مقعَدَهُ من النّارِ.«منیة المرید، ص 134»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: کسی که دانش را برای غیرِ خدا فرا گیرد و یا با آن غیر خدا را اراده کند، جایگاه او در آتش است.

40. قال رسول الله صلی الله علیه و آله : تَقَرَّبوا مِنْ عالِمٍ یدعوکُم من الکبرِ الی التّواضُعِ و من الرّیاءِ الی الاخلاص ... .«عدة الدّاعی، ص 69»

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: به عالم نزدیک شوید (و از او علم بیاموزید) که شما را از کبر به فروتنی و از ریاء به اخلاص و از حالت شکّ به یقین و از رغبت و میل به دنیا به زهد و بی رغبتی نسبت به آن و از دشمنی به نصحیت و دلسوزی، فرا می خواند.

http://www.al-shia.org/html/far/2ahl/ahadis/08.htm